Papier hier! Creatieve manieren om zwerfafval tegen te gaan
-
By
Stijn van Son - 8 feb. 2021
Snoeppapiertje in je zak terwijl je aan het wandelen bent? Appelkroos in je hand tijdens het fietsen? Dan wacht je totdat je een afvalbak tegenkomt. Netjes, zoals het hoort. Toch zie ik nog te vaak zwerfafval liggen. In het winkelcentrum. En zelfs als ik na mijn werk een ommetje maak in het natuurgebied. Zonde.
Toch denk ik dat er niet eens altijd kwade wil bij zit, als mensen hun afval ergens in de openbare ruimte achterlaten. Toen ik er ooit een vriend op aansprak, vertelde hij oprecht dat hij de prullenbak 4 meter verderop niet had gezien. En ik moet eerlijk zeggen: ik kon het begrijpen. De prullenbak viel niet op. Overigens vallen veel prullenbakken in de openbare ruimte niet op. Aan de ene kant goed, want zo tasten ze het straatbeeld niet aan. Maar aan de andere kant super zonde. Want het gevolg is zwerfafval. Ik vroeg me daarom af: hoe kun je zwerfafval op een leuke en tegelijkertijd effectieve manier tegengaan? En hoe kun je er vervolgens voor zorgen dat mensen het afval op de juiste manier scheiden? Ik begon te Googelen en sprak erover met enkele bollenbozen uit mijn omgeving. Het antwoord? Nudging!
Wat is nudging?
Nudging is een principe waarbij je een verandering in de omgeving aanbrengt, om op deze manier een keuze van iemand te beïnvloeden. Op een onbewust niveau. Dit doe je bijvoorbeeld door een simpele aanwijzing te geven die iemand stimuleert om zijn afval in de prullenbak te gooien. Of beter nog: een aanwijzing die iemand stimuleert om afval te scheiden. Maar hoe vertalen we het begrip nudging naar afval?
Gebruik simpele visuele elementen
Eigenlijk is het vrij simpel. Breng visuele elementen aan op of om de afvalbak. En maak het niet te complex. Veel mensen maken namelijk keuzes op een snelle, automatische manier. Door een klein visueel element aan te brengen op of om je prullenbak, kun je mensen een duwtje geven in de juiste richting. Zonder dat ze er bewust over hoeven na te denken. Een goed en makkelijk toepasbaar voorbeeld dat ik na wat speurwerk op internet tegenkwam: de voetstappen! Kinderen vinden het altijd leuk om precies in voetstappen te lopen. Volwassenen zijn met deze nudge onbewust ook eerder geneigd richting de afvalbak te lopen. Win-win!
Met bovenstaand voorbeeld zorg je er dus voor dat mensen de buitenafvalbak zien en dat ze hun afval erin gooien. Met een klein beetje hulp, dat wel. Maar daar maakt niemand zich druk om, zolang het maar zorgt voor minder zwerfafval. Toch zijn we er dan nog niet helemaal..
Hoe kun je nudging toepassen om afvalscheiding te stimuleren?
Het is natuurlijk mooi dat mensen hun weg naar de afvalbak vinden, maar er valt nog veel meer te winnen. Bijvoorbeeld mensen die hun afval op de juiste manier scheiden. Ook hier kun je nudging voor inzetten. Denk bijvoorbeeld aan afval stickers. Met kleine visuele hints krijgen mensen aanwijzingen waar ze welk soort afval in moeten gooien.
Gebruik afbeeldingen van mensen
Je kan er ook nog een schepje bovenop doen. Zo doen afbeeldingen van mensen het bijvoorbeeld erg goed als je andere mensen wilt stimuleren iets te doen. Hoe je dat aanpakt bij je afvalbak? Plak bijvoorbeeld een foto van iemand op de afvalbak die een appelkroos richting het gat gooit waar het groenafval in moet.
Holle bolle gijs: het perfecte voorbeeld van nudging voor afvalverwerking
Het perfecte voorbeeld van nudging om de weg naar de afvalbak te vinden? Holle Bolle Gijs in de Efteling! Zijn lichaam, zijn open mond en zijn eeuwige verlangen naar afval: ‘Papier hier!’ Je wil hoe dan ook iets in zijn mond stoppen. Zelfs als je geen snoeppapiertje in je zak hebt. Ik weet nog dat ik als klein jongetje op zoek ging naar afval op de grond, zodat ik het in de mond van Holle Bolle Gijs kon stoppen. En ik kan je vertellen: er zijn weinig andere afvalbakken die dat voor elkaar hebben gekregen. Holle Bolle Gijs is denk ik het beste voorbeeld van hoe je mensen op een creatieve manier kan stimuleren om de afvalbak te gebruiken.Laten we die inspiratie meenemen om afval scheiden in de toekomst makkelijker te maken!
Stijn van Son
Ook interessant voor jou
